105 wethouders opgestapt na politiek conflict

Afgelopen jaar zijn 105 wethouders door een politiek conflict ten val gekomen. Het jaar 2012 behoort daarmee voor wethouders tot de drie slechtste jaren sinds de invoering van het dualisme in het lokaal bestuur in 2002. Alleen in 2004 en 2008 verdwenen meer wethouders door een politiek conflict tijdelijk of definitief van hun plek in het gemeentebestuur. Dit blijkt uit het wethoudersonderzoek over 2012, dat in opdracht van VNG Magazine is uitgevoerd door Henk Bouwmans.

De belangrijkste aanleidingen voor het opstappen van wethouders in 2012 zijn politieke conflicten over bezuinigingen, kostenoverschrijdingen en budgettering. Die deden zich voor in 20 van de 65 gemeenten die werden geconfronteerd met een wethouders- of coalitiecrisis. Kwesties over integriteit en mogelijke belangenverstrengeling trokken veel aandacht, maar bleken slechts in 9 gemeenten de oorzaak voor het gedwongen vertrek van wethouders. De spraakmakendste kwestie op dit punt was de Roermondse wethouder Jos van Rey, die verdacht wordt van corruptie en belangenverstrengeling en informatie lekte uit de vertrouwelijke procedure voor een nieuwe burgemeester.

In 2012 koos een recordaantal van 27 wethouders voor een andere politieke werkkring. De meeste (14) werden benoemd tot burgemeester. Sinds 2005, toen liefst 18 wethouders burgemeester werden, hebben niet zoveel wethouders de overstap naar het burgemeesterschap gemaakt. Van de andere 13 wethouders die overstapten naar een andere politieke functie, maakten 9 wethouders de overstap van de lokale politiek naar het lidmaatschap van de Tweede Kamer. Twee wethouders promoveerden zelfs tot bewindspersoon: de Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher en zijn Haagse collega Sander Dekker.

Het afgelopen jaar was voor ruim 196 wethouders het einde van het wethouderschap dat ze een jaar geleden nog vervulden. Behalve door politieke conflicten en de keuze voor het burgemeesterschap of een andere politieke werkkring eindigde het wethouderschap door opheffing van de gemeente vanwege herindeling, de overstap naar een baan buiten de politiek, om persoonlijke redenen zoals zelfverkozen pensionering, gezondheidsredenen of overlijden. Van de 196 vervangen wethouders is bijna een kwart wethouder voor de VVD. De liberalen verloren ook de meeste (28) wethouders door een politiek conflict.

Bron - VNG 3 januari 2013
Lees het onderzoek in pdf >>

Reactie van voorzitter Wethoudersvereniging, Edo Haan, bij NOS radio 2 >> 
3 januari 2013