Terugblik Gelukkig in Apeldoorn: stadsinitiatieven in het sociaal domein

In het kader van het programma Lokale Democratie in Beweging organiseerde de Wethoudersvereniging op 2 juni 2015 samen met de VNG en BZK een deelcongres op het VNG jaarcongres. Tijdens dit deelcongres gingen wij op bezoek bij “Stadsinitiatieven waar de hele gemeenschap blij van wordt”, onder het dak van ‘Tot2021. Tot2021 is een commercieel initiatief dat tijdelijk invulling geeft aan een leegstand pand, als ankerpunt voor de gemeentelijke gebiedsontwikkeling van het havengebied van Apeldoorn. Met een unieke combinatie van sociale en commerciële initiatieven komt ‘de Haven’ over een dood punt heen.

Het havengebied van Apeldoorn ligt op de route van het station naar het centrum. Het industriegebied is in de loop der jaren leeggelopen en schreeuwt om herontwikkeling. Een herontwikkeling die door de kredietcrisis gehinderd werd. Het is een bekend verhaal. Apeldoorn besloot ruimte te geven aan tijdelijke invulling van de gehele locatie. Daarvoor deed zij een beroep op De Kabath leegstandbeheer.

Commerciële opleving
Het terrein is inmiddels grotendeels ‘vergroend’. “Dat is de inzet van de gemeente”, vertelt gemeentelijk projectleider Huub Selen, “wij hebben de minderwaardige gebouwen in het gebied laten slopen, de meeste verharding verwijderd, gras en wilde flora ingezaaid en paden aangelegd. Zo maakten wij het tijdelijke Havenpark.”

Eén pand aan de Stationsstraat staat er nog: de voormalige Ambachtschool.
“Toen de gemeente ons in 2013 vroeg naar een creatieve invulling voor dat leegstaande pand hebben wij onmiddellijk de koppeling gezocht naar de ontwikkeling van het hele gebied.” Joost Hamming is de objectmanager van leegstandbeheerder De Kabath. “Het hele idee om dit braakliggende terrein mooier te maken komt van enkele bewoners die een koe op het gras wilden zetten. Wij hebben van het begin af aan gemikt op een invulling die recht doet aan de initiatieven en belangen van de buurt. Het is voor ons een maatschappelijke opgave met een businessplan.”

De hamvraag: Wat kost dat Apeldoorn?
Bij ‘Bottles&Barrels’ de spiksplinternieuwe slijterij van een voormalig medewerker van de Belastingdienst stelt Marcel Fluitman, wethouder uit Zeist de hamvraag: “Wat kost dat Apeldoorn?” Het antwoord blijkt ‘niets’ te zijn.

Hamming: “Uiteindelijk hebben wij Apeldoorn voorgesteld de oude Ambachtschool voor eigen risico te exploiteren. Wij hebben zelf geïnvesteerd in het bruikbaar en plezierig maken van het pand. Tot 2021 zijn wij de verhuurder van units aan beginnende ondernemers. Op dit moment zijn er nog maar drie units niet verhuurd. En de plannen voor horeca op de begane grond liggen al
klaar. Op deze manier verdienen wij onze investering terug. En de gemeente bespaart op onderhoudskosten.”

Sociale effecten
Voor de inwoners van Apeldoorn is er een nog belangrijker effect. De combinatie van een groene, plezierige omgeving met een pand dat weer gebruikt wordt, heeft een sociale spin-off. Er zit weer leven in de buurt. “Leegstandbeheer sorteert áltijd vóór op het uiteindelijk beoogde gebruik van een pand of een plek,” vindt Joost Hamming. Rondom de Ambachtschool leidt dat nu al tot vermindering van overlast voor de buurt en de terugkeer van winkels in ándere leegstaande panden.

Selen: “Het vertrouwen dat wij de leegstandbeheerder hebben gegeven om op deze manier invulling te geven aan leegstand is gerechtvaardigd door het succes.”